۲۰ سال پس از تصویب قانون پسماند، کارنامه‌ای قابل قبول نداریم
محمدباقر قالیباف در نشست علنی امروز مجلس شورای اسلامی
۱۸ دی ۱۴۰۳
آلودگی خاک، آب و هوا ریشه در حوزه پسماند دارد | ما فقط مشکل مدیریتی داریم
موضوعات متعدد و پیچیده‌ای داریم که سه دهه است نتوانستیم یا نخواستیم آن‌ها را حل کنیم و نمی‌دانیم چه تعبیری برای آن به کار ببریم.
برخی مسائل پیچیده و دارای ابعاد گوناگون است اما مسائل بسیار ساده‌ای داریم که در مورد آن‌ها مشکل اعتبار و تکنولوژی وجود ندارد و موضوع پسماند یکی از این موضوعات است.
یکی از چالش‌های جدی در طول مسیر سه استان ساحلی بحران زباله و تالاب‌ها بود؛ به‌جز شهر اصفهان که اقتصاد پسماند با مدیریت درست از ابتدای در مبدأ تفکیک به‌درستی صورت گرفته و حداقل دفن زباله انجام می‌شود اما در سایر مناطق کشور با بحران زباله مواجه هستیم.
روزانه 58 هزار تن زباله در کشور تولید می‌شود، عوارض زیست‌محیطی و آلودگی خاک، آب‌وهوا ریشه در حوزه پسماند دارد و در این رابطه فقط مشکل مدیریتی داریم و بارها این موضوع را مطرح کردم.
20سال است که قانون پسماند نوشته شده، اما واقعاً چه کارنامه‌ای می‌توانیم در حوزه پسماند ارائه دهیم
قانون پسماند 20 سال است که تصویب‌شده است، این قانون در سال 83 تصویب و در سال 84 آئین‌نامه آن نهایی شده است، چه کارنامه‌ای می‌توانیم در حوزه پسماند داشته باشیم درحالی‌که این بحران به‌صورت روزانه در حال افزایش است.
به تفکیک از مبدأ و حتی تفکیک از مخزن توجه نداریم و روزانه 8 هزار تن زباله در تهران جمع‌آوری می‌شود و در شب عید و 2 ماه پایان سال تولید زباله به 11 تا 12 هزار تن می‌رسد و این زباله در یک شبانه‌روز که جابه‌جا می‌شود 3 بار پیاده و سوار می‌شود تا به مقصد اصلی برسد یعنی از نقطه‌ای جمع‌آوری و در نقطه‌ای دیگر دپو می‌شود و هزینه‌ها و خسارات زیادی در پی دارد.
تنها ۹ درصد بازیافت داریم و ۹۰ درصد زباله‌ها به‌صورت غیراستاندارد دفن می‌شوند
امروزه تنها 9 درصد سرجمع بازیافت زباله داریم و 90 درصد زباله به‌صورت غیراستاندارد دفن می‌شود و شیرابه‌های آن مشکلات زیست‌محیطی را ایجاد می‌کند، چرا قانون می‌نویسیم و سازمان ایجاد می‌کنیم؛ وظیفه دستگاه‌های اجرایی بر اساس ماده 4 قانون مشخص و معلوم است و در ماده 11 قانون به‌طور کامل روشن‌شده از محل جریمه‌ها برای فرهنگ‌سازی چه اقداماتی باید انجام دهیم.
موضوع اتباع بیگانه و جمع‌آوری زباله در ابعاد مختلف امروز در شهرهای ما به بحران تبدیل‌شده است، جمع‌بندی نهایی این است که بر اساس ماده 45 موضوع به کمیسیون کشاورزی ارجاع شود و حداکثر طی 2 هفته باید قانون را ارائه کنم و اگر قانون ارائه شود باز همان مسیر قانون مصوب سال 84 دنبال می‌شود، وزارت کشور به‌طور روشن مسئول مدیریت پسماند است و دستگاه‌های دیگر را باید هماهنگ کند و بااطلاع می‌گویم که نباید اجازه دهیم که شرکت‌ها و افراد خاص این صنعت را در سیطره خودشان قرار دهند و کار هم انجام نشود.
در حال حاضر در شهرستان میبد دستگاه زباله‌سوزی به روش خلا کار می‌کند، با این رویکرد دربند (ج) ماده 22 برنامه هفتم 2 تا 3 جز در این مورد پیش‌بینی‌شده و به‌طور دقیق مشخص است که باید چه اقداماتی انجام دهیم و می‌توان از ظرفیت 100 درصدی دستگاه زباله‌سوز داخلی استفاده کرد و بر اساس اطلاعاتی که دارم با این ظرفیت اکثر شهرهای شمالی ما می‌توانند با این دستگاه که سرمایه‌گذاری کمتر از 20 میلیارد تومان نیاز دارد موضوع را مدیریت کنند، در این رابطه وزارت کشور، سازمان محیط‌زیست، استانداران، فرمانداران، شهرداران و سازمان شهرداری‌ها چه اقداماتی انجام می‌دهند؛ نصرتی معاون عمرانی وزیر کشور با سابقه و مدیر بوده و شناخت دقیقی در مورد این موضوع در سازمان شهرداری ها دارد.
برای این‌جانب که در این حوزه تجربه‌دارم و نمایندگان، عدم مدیریت این موضوع زیبنده نیست و برایمان آزاردهنده است؛ محیط‌زیست، آب، سلامت ساکنین، دریا و مسافران استان‌های شمالی در خطر است و در حال حاضر با معضل زباله در مسیر رودخانه هراز و همچنین دپوی زباله‌ها در رشت و در تمامی مناطق کشور به‌جز اصفهان مواجه هستیم، ما این مسائل را می‌بینیم و مطرح می‌کنیم اما هیچ اقدامی در مورد آن‌ها انجام نمی‌شود.
کمیسیون کشاورزی باید حتماً این موضوع را به‌طور جد دنبال کند و ما نیز این مهم را جزو پیگیری‌های جدی خود قرار می‌دهیم و این موضوع همان‌طور که بیان کردم مشکل اعتبار و تکنولوژی ندارد و فقط نیاز به اراده دارد.
در موضوع پسماند نه مشکل بودجه دارد و نه تکنولوژی؛ فقط اراده می‌خواهد
فرهنگ انتقال زباله از شهر به سایر شهرهای مختلف وجود ندارد و باید از منابع ماده 11 قانون پسماند برای فرهنگ‌سازی استفاده کنیم و باید با مردم صحبت کنیم و در روستاهای کشور باید تدبیری شود تا 10 تا 40 تا روستا بتوانند با تدبیر لازم زباله‌ها را جمع‌آوری کنند و این مسائل در قوانین نوشته‌شده وجود دارد و 20 سال گذشته و هنوز با بحران زباله در کشور مواجه هستیم؛ به این دلیل این مسائل را توضیح می‌دهم تا بدانیم این بحران قابل‌حل است و کمیسیون‌های تخصصی و معاونت نظارت و همچنین کمیسیون اصل 90 باید در جاهایی که کوتاهی می‌شود محکم ورود کنند تا بتوانیم این موضوع را به نتیجه برسانیم زیرا در این رابطه نه مشکل ارز، نه مشکل تحریم داریم.
ما باید واقعاً بایستیم برنامه‌ریزی و تدبیر کنیم و پای‌کار بیاییم و موضوع را حل کنیم. واقعاً ما پاسخ در مقابل جوانان نداریم زیرا از ما سؤال می‌کنند که یکی از مشکلاتی که حل کردید و به اتمام رسیده را نام ببرید، نمایندگان و کمیسیون‌های تخصصی و دولت به‌ویژه وزارت کشور باید جلودار سایر دستگاه‌ها برای مدیریت پسماند باشند و شهرداری‌ها و شورای شهر و نمایندگان در حوزه‌های انتخابیه و این‌جانب نیز باید تلاش کنیم در هر فصلی یک جلسه برای این موضوع با رؤسای مجامع استان‌ها برگزار و این موضوع را پیگیری کنیم تا مشکلات حل‌وفصل شود بنابراین بر این اساس این موضوع را بر اساس ماده 45 به کمیسیون ارجاع می‌دهیم و 2 هفته دیگر مجدداً در صحن علنی در دستور کار قرار خواهیم داد. در این رابطه از تلاش‌های رئیس سازمان محیط‌زیست و معاون عمرانی وزیر کشور، تشکر می‌کنیم.
