در جلسۀ شورای سران، نقشۀ راه حل ناترازی انرژی کشور را تصویب کردیم | در آیندهٔ نزدیک، نتیجهٔ مبارزه با قاچاق را خواهید دید
محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی در کمیسیون انرژی
۱۶ دی ۱۴۰۳
بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم
امروز هیچ موضوع مبهمی در حوزه انرژی وجود نداشته و همه با مسئله آشنا هستیم، امروز باید ببینیم مشکل چگونه حل می‌شود و با چرخاندن موضوع ازاین‌دست به آن دست، نمی‌توان آن را حل کرد.
مردم حتماً از مسئولان پیشگام‌ترند؛ این در صرفه‌جویی اخیر مشهود بود
دولت و مجلس مسئول هستند و مردم نیز باید همراهی کنند، مردم همواره پیشرو بوده‌اند و زمانی که رئیس‌جمهور خواستار کاهش مصرف انرژی به میزان تنها 2 درجه کمتر شد دیدم که درنهایت روزانه 45 میلیون مترمکعب در مصرف گاز صرفه‌جویی شد. همین اتاق را ببینید حدود یک ربع قبل آن‌قدر گرم شد که گفتم نیاز به بادبزن داریم و بعد گفتند پنجره باز شود. یعنی در کمیسیون انرژی در مجلس به همراه وزرای نفت و نیرو نشسته‌ایم اما مدیریت انرژی این اتاق و مجموعه را نمی‌توانیم انجام دهیم. موضوع اینجاست که همین را هم به گردن یکدیگر می‌اندازیم. این صندلی‌ها یا نیاز است و یا بدون دلیل اینجاست.
در جریان ساخت ساختمان مقررات ماده 19 اجرا نمی‌شود که یا پیمانکار امکان مادی آن را ندارد و اگر هم کسی پول داشته باشد آلودگی هوا را نمی‌بیند و صرفاً به فکر تأمین سرمایش و گرمایش از طریق کولر و وسایل گرمایشی مدنظر خود است.
تا ناترازی مدیریتی را حل نکنیم، ناترازی انرژی را نمی‌توان حل کرد
باید بپذیریم ناترازی انرژی نداریم بلکه ناترازی مدیریتی داریم و تا زمانی که آن را حل نکنیم نمی‌توانیم ناترازی انرژی را حل کنیم، ما باید بپذیریم انرژی بزرگ‌ترین، مهم‌ترین و اثرگذارترین پیشران توسعه کشور است. اگر در شرایط فعلی تنها یک پیشران برای توسعه کشور داشته باشیم که با آن در کمترین زمان به بالاترین رشد برسیم، بی‌شک انرژی است اما متأسفانه این فرصت امروز تبدیل به چالش شده است. آیا انرژی چالش است؟ خیر. مدیریت انرژی چالش است که باید به آن دقت شود.
کشور دچار اشکال نهادی در مدیریت تولید و مصرف انرژی است
فشار 3 ماهه اخیر باعث شد دو وزیر نیرو و نفت به یکدیگر نزدیک شده و همکاری کنند، ما در این امور تعارف نداریم. در جلسه بررسی صحن نیز اشاره کردم که در تولید و مصرف دچار اشکال نهادی در کشور هستیم که باعث شده در سیاست‌گذاری اشتباه کنیم. دنیا تنها 9 درصد از انرژی خود را از گاز تولید می‌کند این در حالی است که کل تولید انرژی برق ما از گاز است به‌نحوی‌که 30 درصد گاز را می‌دهیم تا 90 درصد برق را تولید کنیم.
مسائل تخصصی باید در کمیسیون‌های تخصصی بررسی شود و بقیهٔ نمایندگان در جریان گزارش دقیق آن جلسات قرار بگیرند
در سیاست‌گذاری و اقدام دچار اشکال هستیم، گاز و بنزین نعمت خدادادی است که نباید وبال گردن ما باشد اما علت این موضوع آن است که اشکال مدیریتی داریم. از سال 80 مشخص بود که نیازمند یک‌نهاد برای مدیریت انرژی هستیم. کمیسیون انرژی، مرکز پژوهش‌های مجلس، مرکز تحقیقات دولت و مرکز تحقیقات وزارتخانه‌های نیرو و نفت باید پژوهش کنند و نباید بت‌پرستی قرن بیستمی داشته باشیم.
ساعات کاری زیاد وزرا که باید به کمیسیون‌ها رفته، در جلسات هیئت دولت باشند و یا به مأموریت‌های استانی بروند، ما باید در دولت و مجلس تدبیر کنیم. معاونت نظارت و معاونت قوانین برای موضوعات تخصصی از جمله انرژی که نیاز به کار کارشناسی دارد باید اقدام کنند و وزرا نیز به کمیسیون بیایند و گزارش دهند. 290 نماینده دیگر نیز حق دارند از جریان کار مطلع باشند و گزارش دریافت کنند لذا هر کمیسیون تخصصی مکلف به ارائه گزارش از کار خود و قرائت آن در سه‌شنبه‌های نظارتی است که خروجی کار کمیسیون‌ها و وزرا محسوب می‌شود. نمایندگان باید از نتیجه کار مطلع باشند و درباره آن صحبت کنیم که اگر این اتفاق نیفتد مشکلات حل نمی‌شود.
اولویت مدیریت مصرف بر مدیریت تولید/ حل ناترازی، مقدمه کار است
امروز در زمستان برای گاز و در تابستان برای برق دچار مشکل هستیم که در استان‌های مختلف نیز شرایط آن است، باید یک قرارگاه یا مرکز عملیات از سطوح بالای وزارتخانه و کمیسیون انرژی ایجاد شود که موضوع را شبانه‌روزی رصد کنند و تصمیم‌گیری‌ها را به مرحله اجرا برسانند. مسئولان نباید در فضای مجازی باهم بحث کنند بلکه باید در جریان جلسات حضوری طرح موضوع کنند تا کار انجام شود.
ما به دنبال حل مدیریتی قضایا هستیم چراکه ناترازی مدیریت انرژی‌داریم نه ناترازی انرژی، ما باید میان تولید و عرضه موازنه ایجاد کنیم. ضمن اینکه نباید تولید را فراموش کنیم، باید در وهله اول مصرف را مدیریت کنیم که بزرگ‌ترین سرمایه‌ای است که داریم. اگر ناترازی حل شود، مقدمه کار فراهم‌شده است. در حقیقت باید به دنبال اصلاح بهره‌وری برویم تا در نهایت ناترازی اصلاح شود. امروز استفاده از فناوری‌های سرمایشی و گرمایشی نیازمند فرهنگ‌سازی است و در کنار آن نیازمند بهره‌وری هستیم.
در آیندهٔ نزدیک، نتیجهٔ مبارزه با قاچاق را خواهید دید | در این زمینه هیچ تعارف نداریم | اخبار خوبی خواهید شنید
قطعاً با بهره‌وری، ثروت به دست می‌آید و امکان سرمایه‌گذاری داریم که باعث رشد می‌شود، دراین‌بین قاچاق نیز مسئله حائز اهمیت دیگر است که در خصوص آن با مسئولان صحبت کردیم و اینجا به مردم هم می‌گویم در آینده نزدیک می‌بینید که با پیگیری‌های صورت گرفته در حوزه اقدامات سلبی، به‌شدت حجم قاچاق کشور کاهش خواهد یافت و در این کار تعارف نداریم. انرژی به‌صورت انحصاری در دست دولت است؛ دولت تولیدکننده همه فراورده‌هایی که قاچاق می‌شود بوده و اگر وارداتی هم انجام می‌شود در دست دولت است؛ حتی بزرگ‌ترین مصرف‌کننده آن نیز دولت است.
در نهایت مشخص است که قاچاق 20 میلیون لیتر بشکه در روز مضحک است. امیدواریم اخبار خوبی در این حوزه بشنویم که در حوزه‌های ایجابی و سلبی دنبال می‌شود.
نظر قطعی رئیس‌جمهور و مجلس وفاق بر اجرای برنامهٔ هفتم است | اگر اشکالی در قوانین بود، حاضریم ظرف دو هفته قانون را اصلاح کنیم، اما زیر بار قانون‌شکنی نخواهیم رفت
رئیس‌جمهور، دولت و مجلس به‌صورت قطعی، برنامه هفتم پیشرفت را سند بالادستی خود می‌دانند، ما در اجرای این قانون رودربایستی با هیچ‌کس نداریم. «وفاق» در اجرای برنامه هفتم معنا پیدا می‌کند و آن نیز بر اساس سیاست‌های ابلاغی رهبر معظم انقلاب تدوین‌شده است. وزرا و کمیسیون‌ها از طرف مردم باید توقع به‌جای مردم را به‌جا بیاورند. نباید کسی بسته اقدام اجرایی تنظیم کند که با برنامه مغایرت داشته باشد.
قطعاً قانون برنامه هفتم بی‌عیب نیست اما باید ایرادات منطقی را در حین اجرا احصاء کرده و برطرف کنیم، من به دولت قول می‌دهم ایرادات احصاء شده را ظرف دو هفته برطرف کنیم تا کسی نتواند قانون را دور بزند اما جایی که قانون دور زده شود قطعاً می‌ایستیم چراکه انسجام زیر سؤال می‌رود. ما می‌ایستیم تا ناترازی برطرف شود.
خبر قالیباف دربارهٔ جلسهٔ مهم دیروز شورای سران | در جلسهٔ دیروز، نقشهٔ راه حل ناترازی انرژی را تصویب کردیم
ما رؤسای قوا در نهایت نتایج این جلسه را در قوه خودمان پیگیری می‌کنیم. روز گذشته یک نقشه راه کلان برای حل ناترازی انرژی نهایی شد که اکنون تنها نیاز به یک تصمیم میان سران سه قوه دارد که ظرف 10 روز آینده نهایی می‌شود. دولت مصمم است که رئیس سازمان بهینه‌سازی این سند را با همه پیوست‌هایی که دارد، پیگیری کند.
وقت زیادی صرف این موضوع شده و من دوستان حرفه‌ای را می‌شناسم که بیش از یک دهه بر این موضوع متمرکز هستند و برند بین‌المللی دارند. اگر با هوشمندسازی کار را پیش ببریم، 70 درصد 30 میلیون لیتری که هدر می رود ظرف 2 ماه اول اجرای این سند متوقف خواهد شد و دیگر نیازی به اقدام سلبی نیز نیست و بحران مدیریت همین‌جاست.
اجرای بسته سیاستی حل ناترازی انرژی نباید متوقف شود
این سند آماده‌شده و درباره آن صحبت کرده‌ایم و امیدوارم جمع‌بندی نهایی به‌زودی انجام شود. در جریان این سند، سازمان برنامه‌وبودجه، وزارت نیرو، وزارت نفت و وزارت ارتباطات باید با برنامه اجرایی، کار را پیش ببرند و منتظر نمانند.
حل ناترازی انرژی نیازمند یک بسته سیاستی بود که روز گذشته به تصویب رسید، همه بحث‌های سیاستی در جریان این سند انجام‌شده و وقتی با خرد جمعی به این نقطه رسیده‌ایم نباید کسی نظر جدید بدهد تا کار تمام شود. ما نمی‌توانیم برای دریافت نظرات جدید کار را متوقف کنیم و مجدداً جلسه برگزار کنیم. امروز وقت پیاده‌سازی تصمیمات است. قطعاً نیز در جریان کار اشکالاتی وجود دارد و نمی‌شود یک طراحی انجام‌شده اما تا پایان، هیچ تغییری در آن صورت نگیرد اما کار نباید متوقف شود بلکه اشکالات باید در جریان اجرا، احصاء شده و برطرف شود.
حل ناترازی پیشران انرژی شاه‌کلیدی برای حل سایر ناترازی‌های کشور است
بعد از آغاز اجرای بسته سیاستی حل ناترازی انرژی، کمیسیون انرژی باید کار خود را آغاز کند، قرارگاه مشترک وزارت نفت، وزارت نیرو و کمیسیون انرژی نیز می‌تواند کار را دنبال کند که وقت ما گرفته نشود. وزیر باید وقت خود را در اجرا بگذارد و ما نیز تسهیل گری کنیم که کار انجام شود و مردم به‌سرعت آثار و برکات آن را ببینند. ما ناترازی‌های دیگری هم داریم اما ناترازی انرژی جزء نخستین اولویت‌ها از 5 اولویت دولت و مجلس است چراکه یک پیشران بوده و اگر تنظیم شود، شاه‌کلید است و ظرفیتی ایجاد می‌شود که بقیه مشکلات برطرف شود.
6 صبح فردا دوشنبه همچون گذشته موضوعات محوری در حوزه انرژی را در دستور کار داریم، اگر حوزه انرژی در اقتصاد کلان برمدار بیفتد سایر موضوعات دیگر نیز از این مسیر برطرف می‌شود. مصرف و ذخیره‌سازی، ازجمله موضوعاتی است که باید پیگیری شود.
محیط‌زیست بهانه‌ای برای عدم استفاده از ظرفیت زغال‌سنگ جهت تولید برق نشود
امروز بعد از گذشت 23 سال تنها 24 درصد نیروگاه‌های طبس پیشرفت کرده، در حال حاضر که اینجا هستیم غربی‌ها حرف از محیط‌زیست و کربن و غیره می‌زنند و 31 درصد برق دنیا با زغال‌سنگ تولید می‌شود اما ما خودمان، خودمان را تحریم کرده‌ایم و بیش از یک میلیارد تن زغال‌سنگ داریم. نمی‌گوییم محیط‌زیست را حفظ نکنیم که وظیفه شرعی ماست اما نباید بهانه ایجاد شود که از ظرفیت‌ها استفاده نکنیم.
ما خودمان زغال‌سنگ داریم اما برای صنعت فولاد، زغال‌سنگ وارد می‌کنیم که باعث ناترازی دیگری می‌شود. این‌ها حاکی از ناترازی بودجه نیست بلکه حاکی از ناترازی مدیریتی است.
صرفه‌جویی تنها با همکاری وزارتخانه‌های نفت و نیرو امکان‌پذیر است | صرفه‌جویی نیازمند هوشمندسازی است
ما بسته سیاستی برای اجرای برنامه هفتم پیشرفت جهت حل ناترازی انرژی داریم که در جلسه سران قوا نهایی شد، این جمع (دولت و مجلس) باید کمک کنند تا اقدامات اجرایی انجام شود. ما سند را داریم و اکنون باید در میدان حاضرشده و اقدام کنیم. کمیسیون صنایع نیز باید ورود کند. صرفه‌جویی سریع، دقیق و پایدار نیازمند 6 گام است که در هوشمندسازی تعریف می‌شود و کمیسیون صنایع با وزارت صمت باید آن را پیگیری کند. بخش دیگر نیز وزارتخانه‌های نفت و نیرو با کمیسیون انرژی باید پیگیری کنند و نقش دیگر بر عهده سازمان برنامه‌وبودجه و کمیسیون برنامه‌وبودجه است.
وزیر ارتباطات نیز در این خصوص باید به صحن بیاید و صحبت کند، همه ما باید طی 2 ماه آینده اتفاقات خوبی که برای حل ناترازی‌های انرژی با اولویت مصرف رخ می‌دهد را ببینیم و این وظیفه ما است که به‌طورجدی آن را دنبال کنیم. هرگاه قرارگاه هماهنگی میان دو وزارتخانه نفت و نیرو ایجاد شد کار انجام می‌شود و تا زمانی که این قرارگاه ایجاد نشود، در حوزه صرفه‌جویی با مشکل روبرو هستیم.
ایجاد قرارگاه عملیاتی میان وزارتخانه‌های نفت و نیرو به اجرای بسته سیاستی کلان جهت حل ناترازی انرژی کمک می‌کند
اجرای بسته سیاستی که روز گذشته در جلسه سران به تصویب رسید نیازمند همکاری کمیسیون‌های تخصصی انرژی و صنایع مجلس و همچنین سازمان برنامه‌وبودجه و وزارتخانه‌های صمت، نفت، نیرو و ارتباطات است، ما نیز کمک می‌کنیم تا کار به‌درستی پیش برود. شهادت می‌دهم واقعاً وزرا در حال پیگیری امور هستند و فرصت کافی ندارند لذا تأکید می‌کنم ایجاد قرارگاه مشترک میان وزارت نفت و نیرو به ایجاد امنیت روانی جهت دنبال کردن کار کمک می‌کند.
