اقتصاد و صنعت را باید از بخش دولتی تفکیک کنیم تا رقابت سالم‌تر شود

آیین بهره‌برداری از کارخانه «فولادسازی ۲ » شرکت فولاد آلیاژی ایران

۱۱ بهمن ۱۴۰۳

بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم

خداوند را شاکریم که در سفر به استان یزد، در جمع شما حاضر شدم و شاهد افتتاح مجموعه‌ای بودیم که حدود ۱۵ سال برای به ثمر رسیدن آن تلاش شده است.

متوجه هستیم صنایع فولادی و آلیاژی مشکلاتی دارند اما حتماً ثمرات و برکات زیادی برای کشور ایجاد کرده‌اند، این برکات در شرایطی که شاهد تحریم‌ها هستیم رقم می‌خورد زیرا مشکلات بااراده یکایک نیروهای جوان و خلاق در کنار افراد باتجربه خصوصاً در حوزه شرکت‌های دانش‌بنیان برطرف می‌شود؛ بر این اساس باید دست‌به‌دست هم دهیم و گام‌های بعدی تکمیل زنجیره را پیش ببریم.

به دلیل مسئولیتی که دارم متوجه مشکلات متعدد هستم، در میدان مشاهده می‌کنیم که جوانان، مهندسان و طراحان تلاش می‌کنند تا چنین مجموعه‌ای آماده بهره‌برداری شود و می‌خواهند کار را آغاز کنند اما به آن‌ها می‌گویند برق یا گاز یا هر دو قطع است که این یک شوک است.

تلاش ما این است که کشور را از وابستگی به یک محصول خارج کنیم و با ورود جدی به حوزه‌هایی همچون معدن، فولاد و مس، مسیر توسعه را هموار سازیم

این‌ها نشانه‌های خوبی نیست و حاکی از آن است که باید در سیاست‌گذاری‌ها دقت بیشتری می‌شد. درواقع همگان تلاش می‌کنیم کشور از تک‌محصولی خارج شود و حوزه‌هایی مانند معدن، فولاد و مس نقش مؤثری ایفا کنند که همگی گام‌های خوبی محسوب می‌شود ولی باید برنامه‌ریزی‌ها طوری باشد که با چالش‌های کنونی روبه‌رو نشویم.

امروزه ۹۰ درصد تولیدمان در حوزه برق، متکی به گاز است؛ این مهم در حالی است که باید پرسید چه میزان از محصول نهایی در حوزه فولاد، صادرات نیمه‌خام می‌شود؟

کارخانه آلیاژی که امروز افتتاح شد، بالغ‌بر ۴۰۰ گرید محصول تولید می‌کند که نشان‌دهنده زحمات افراد است.

متأسفانه ۶۸ درصد از سبد صادراتی فولاد ما را فولاد خام تشکیل می‌دهد، در حالی که میانگین جهانی آن تنها ۱۵ درصد است

وقتی از نگاه سیاست کلان بنگریم، این پرسش ایجاد می‌شود در زنجیره صادرات و ارزش‌افزوده که از انفال کشور استفاده می‌کنیم، کجا هستیم؟ آیا در نقطه بهینه‌ای هستیم یا خیر؟

مطابق آمار و ارقام ۶۸ درصد سبد صادرات فولادی مربوط به صادرات فولاد خام بوده و این در حالی است که متوسط آن در دنیا ۱۵ درصد است. همچنین طی دو سال اخیر ۲۴ درصد از تولید فولاد خام صادرشده که در کشورهای دیگر ۳ درصد است.

در تولید برق در شهرستان طبس، فرصت استفاده از زغال‌سنگ حرارتی وجود دارد لذا نیروگاه ۱۶۰۰ مگاواتی از ۲۰ سال قبل پیش‌بینی شد اما پیشرفت آن فقط ۲۶ الی ۲۷ درصد بوده که تحقیقاً استفاده از زغال‌سنگ برای تولید برق به صفر رسیده است‌.

در جهان، ۳۳ درصد از برق با استفاده از زغال‌سنگ تولید می‌شود و سهم گاز تنها ۹ درصد است

بیش از یک میلیارد تن ذخیره زغال‌سنگ حرارتی در طبس وجود دارد و این در حالی است که ۳۳ درصد تولید برق در دنیا از طریق زغال‌سنگ انجام می‌شود و فقط ۹ درصد از گاز برای تولید برق مورداستفاده قرار می‌گیرد.

از شب گذشته تا امروز که در جلسات مختلف با مسئولان استانی صحبت کردیم به موضوعاتی مانند آب و محیط‌زیست اشاره شد؛ شاید روزی این استان برای توسعه صنعتی دست از پا نمی‌شناخت اما امروز احساس می‌کند این صنعت و توسعه گلوی محیط‌زیستش را فشار می‌دهد.

تعدادی از شهرهای آلوده کشور مربوط به استان یزد است که قابل‌تأمل است؛ همچنین بحث آب، موضوع بسیار حیاتی برای استان یزد محسوب می‌شود.

در سیاست‌گذاری‌هایمان باید بیش از پیش به زنجیره تولید توجه کنیم تا بتوانیم رقابت‌پذیری صنایع را حفظ کنیم

از نگاه دیگر به دلایل مختلف در حوزه تحول تکنولوژی در دنیا، فاصله معناداری پیدا کردیم لذا بخش قابل‌توجهی از صنایع در حدود یک دهه آینده حتی با رعایت استانداردها، شاید امکان صادرات محصولاتشان وجود نداشته باشد زیرا با مسائل زیست‌محیطی، بهداشتی و استانداردها مواجه می‌شوند.

بر این اساس باید در سیاست‌گذاری‌ها اعم از زنجیره تولید، پیشران‌ها، مکان‌یابی‌ها، زیرساخت‌ها و اولویت‌بندی‌ها در بخش‌های مختلف دقت کنیم.

بر اساس دقت نظر صورت گرفته در مجلس یازدهم اقدامات خوبی برای تحقق موارد مذکور صورت گرفت، به‌عنوان‌مثال نظام تأمین مالی که پیش‌بینی شد فرصت‌های زیادی را رقم زد و قانون‌گذاری جدید روش‌های جدیدی را برای تکیه و بهره‌برداری بیشتر از ظرفیت‌های داخلی فراهم کرد. همچنین در بحث انرژی موردنیاز صنایع، قانون جدید فرصت‌هایی را فراهم کرد.

نیازمند هم‌افزایی میان سیاست‌گذاران و مجریان میدانی قانون هستیم

بر این اساس در سیاست‌گذاری‌های دقیق و هماهنگ، از سطح میدان تا جایی که تصمیمات کلان ترسیم می‌شود، بیش از هر زمان دیگری نیازمند همدلی و هم‌افزایی هستیم تا نزدیک‌ترین راه برای دستیابی به بهترین دستاوردها و ارزش‌افزوده ایجاد شود.

باید میدان اقتصاد و صنعت از بخش دولتی و بخش‌هایی که معلوم نیست دولتی بوده یا خصوصی که معروف به خصولتی هستند، مورد اصلاح نهادی و ساختاری قرار گیرند.

ما در مجلس مصمم هستیم فرصت‌ها را برای بخش خصوصی و مردم فراهم کنیم، البته استان یزد در حوزه تکیه‌بر ظرفیت‌های مردمی، بخش خصوصی و اجرای مسئولیت‌های اجتماعی همواره پیشگام بوده زیرا روحیه قناعت، کار و تلاش در این استان یک فرهنگ است.

در مراسم‌ امروز تأکید کردم فرهنگ پایه بودن همه موضوعات اعم از اقتصاد در یزد مشهود است و این ظرفیت بزرگی به شمار می‌رود لذا باید تلاش کنیم شرایط سخت اقتصادی را با اقدامات مجاهدانه پشت سر بگذاریم.