بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم

الَّذينَ يُبَلّغُونَ رسَالَات اللَّه وَيَخْشَوْنَهُ وَلَا يَخْشَوْنَ أَحَدًا إلَّا اللَّهَ وَكَفَى باللَّه حَسيبًا

تاریخ پرفرازونشیب شیعه را که مرور می‌کنیم همواره بر آسمان آن ستارۀ درخشان روحانیت شیعه را می‌بینیم که در مواجهه با حُکّام جور و هرگونه انحراف در معارف دینی و رنج‌های فراوان توده‌های مردم از هر صنف و قوم و قبیله‌ای خود را در مهلکه انداخته‌ و لنگرگاه اهالی و رنج و دغدغه بوده‌اند.

تاریخ ایران در هزار سال گذشته همواره شاهد عالمانی بوده که حتی لحظه‌ای راحت‌طلبی را دنبال نکردند و در انتظار دیوان‌سالاران برای رفع حوائج مردم نماندند و برای ترویج معارف دین قرآن و اهل‌بیت علیهم‌السلام تنها به خطابه‌های علمی بر فراز منبرها بسنده نکردند بلکه در کنار تبیین ترویج تذکر و نصیحت مصداق کامل دعوت عملی مردم به دین خدا و شاهدی بر این فرمایش امام صادق (ع) بودند که «کونُوا دُعَاةࣰ للنَّاس بغَیر أَلْسنَتکمْ».

امروز در اینجا جمع شده‌ایم تا دربارۀ کسی صحبت کنیم که سیره و سلوک و مَشی فردی و اجتماعی او و کنشگری سیاسی او بازنمایی حقیقی از همان چیزی است که ما به‌عنوان علم نافع از آن یاد می‌کنیم همان‌گونه که در دعای شریف می‌خوانیم «ربَ زدْني علماً وَ عَمَلاً صالحاً و اَلحقنی بالصّالحین».

حضرت امام خمینی رضوان‌الله تعالی علیه در مقدمۀ کتاب «شرح چهل حدیث» مطلبی را به این مضمون مطرح می‌کنند که علم دین و روایت حدیث و علم اخلاق برای تغییر و عمل در حوزه فردی و توسعۀ آن در مسیر اجتماعی است وگرنه بر علم بدون عمل هیچ اثری مترتب نیست.

اجازه دهید از مقدمات بگذرم و کمی دربارۀ استاد انصاریان و درک فردی خودم از ایشان در چهار دهۀ گذشته سخن بگویم آوازۀ شیخ حسین انصاریان از دهه 50 در بین آحاد مردم طنین‌انداز شد جنوب شهر تهران بارها جوان فاضل امام‌حسینی‌ای را دیده بود که دستگیر مردان و زنان ناامید می‌شد و در کنار ترویج معنویت و اخلاق حل مشکلات مردم بخش مهمی از دغدغه‌هایش بود. ایشان در سال‌های پیش از انقلاب مقابله با رژیم طاغوت را محدود به مبارزات معمول سیاسی نکرد بلکه شیوۀ علمای سلف خود را در ارائه‌ی خدمات اجتماعی به مردم پی گرفت.

یکی از ویژگی‌های اساسی این مرد بزرگ «عقلانیت انقلابی» ایشان است. عقلانیت انقلابی در ترویج دین و مکتب اهل‌بیت طبعاً دارای بروز و ظهوری است که از سویی در مواجهه با هرگونه تحجر صف‌آرایی می‌کند و از سویی دیگر کنشگری سیاسی روحانیت را محدود به مخالفت یا حمایت از نظام نمی‌کند. ایشان آن‌چنان‌که تضعیف نظام جمهوری اسلامی را روا نمی‌دارد طی این سال‌ها هیچ‌گاه از نصیحت مشفقانه همدلانه و امیدبخش نسبت به این نظام مقدس کوتاهی نکرده‌اند.

شاخصۀ دیگر عقلانیت انقلابی حاج شیخ حسین انصاریان این است که در برابر تفکرات فرقه‌ای و محفلی که می‌خواهند دین را دچار محدودیت کنند و از کنش سیاسی و اجتماعی آن جلوگیری کنند یا تفکرات نوگرایانۀ اهل مسامحه و تساهل که دین اسلام را به یک طریقت صرف تقلیل می‌دهند قد علم می‌کند.

عقلانیت انقلابی استاد انصاریان نه‌تنها مردم را به خوب و بد تقسیم نمی‌کند بلکه نگاه محبت آمیزش همانند خورشید بر همگان حتی بر آنکه به‌ظاهر از مناسک دینی فاصله گرفته است می‌تابد و چنان باکرامت باکسی که خود را گناهکار می‌داند برخورد می‌کند که امیدوارانه به التزام دینی پایبند می‌شود.

نکته‌ای دیگر درباب عقلانیت انقلابی شیخ حسین انصاریان می‌گویم تا الگویی باشد برای طلاب عزیز جوانمان: من در این چهار دهه شاهدم که او در بزنگاه‌های سیاسی و وقایع اجتماعی که جمهوری اسلامی با آن مواجه بوده دچار قبض و بسط یا افراط‌وتفریط نشده است چراکه از بُن دندان به‌نظام فکری حضرت امام مبتنی بر اسلام ناب محمدی معتقد است و این خصیصه باعث شده با تکیه‌بر مبانی محکم از وسعت مَشرب سیاسی برخوردار باشد و همچنین معنای انقلابی‌گری را وسعت ببخشد. و شما می‌دانید امروز یکی از نیازهای جدی روحانیت در تعامل با توده‌های مردم و نخبگان در صنوف مختلف توجه به این سبک‌فکر و عمل سیاسی است.

این‌جانب به‌واسطۀ بیش از 15 سال خدمت در پلیس و شهرداری تهران آشنایی خوبی نسبت به لایه‌های پنهان و آشکار آسیب‌های اجتماعی و فرهنگی دارم من در شهرداری نسبت به معضلات اجتماعی منطقه به منطقه محله به محله و کوچه به کوچۀ شهر تهران اشراف پیدا کردم و می‌توانم با صراحت بگویم تهران همین چهرۀ به‌ظاهر شاداب و زیبایی که عموم مردم می‌بینند نیست من چه به‌واسطۀ سوابق کاری قبلی و چه به‌واسطۀ وظایفی که امروز در حوزۀ قانون‌گذاری دارم با تمام وجود درک می‌کنم که امثال همین استاد انصاریان‌ها بوده‌اند که باروحیۀ عرفان عملی‌ای که دارند در مقاطع مختلف تاریخی بی‌ادعا خاموش و خالصانه بااعتبار و آبرویی که از یک‌عمر خواندن دعای کمیل کسب کرده‌اند و آن را خرج مردم می‌کنند باعث می‌شوند مسئولینی مثل من وظیفۀ خود را برای رسیدگی به مردم تشخیص دهند و ظرفیت‌هایی را که دارند برای حل مشکلات اقشار آسیب‌پذیر به کار گیرند.

مروری بر کارنامه علمی این عارف عالم باعث تحیر بسیاری از اندیشمندان شده است اما وجه تمایز این عارف عامل مردمی بودن ایشان است به‌طوری‌که با همۀ وزن علمی و با داشتن قریب به 140 اثر ارزشمند هیچ‌گاه حاضر نشدند ارتباط خود با مردم را کمرنگ کنند و جلسات وعظ مناجات خوانی و روضه‌خوانی را به‌عنوان اصلی‌ترین وظیفۀ یک عالم دینی ادامه داده‌اند.

امروز می‌توانستم طبق رسم این‌گونه مراسم‌ها لیست کتب و تألیفات ارزشمند ایشان را برای حضار محترم بازگو کنم اما شایسته‌تر دیدم به‌عنوان یک پامنبری چهل‌ساله که امروز نمایندۀ مردم شریف و قدردان تهران است روای بخش کوچکی از ویژگی‌های این عارف عالم مردمی باشم و شهادت دهم به اینکه ایشان چه انسان‌هایی را که به صراط مستقیم هدایت کردند و چه گره‌هایی را که از زندگی نیازمندان باز کردند .

در پایان لازم است اشاره‌کنم که بیش از 60 سال جهاد علمی ترویج مکتب اهل‌بیت علیهم‌السلام و معارف قرآنی دستگیری از افتادگان اخلاقی اقتصادی سیاسی و عقیدتی و به‌حق طبیب دوار بودن ارمغانی است که در اثر مداومت بر روضه‌خوانی سیدالشهدا (ع) نصیب مردی شده است که امروز در آستانۀ هشتادسالگی قرار دارد.

جناب استاد انصاریان! حاج شیخ حسین انصاریانِ مردم! رزمنده و هم‌سنگر دفاع مقدس! زادروزتان را تبریک می‌‌گویم و دوام توفیقاتتان را از خداوند منان خواستارم.

والسلام علیکم و رحمت‌الله