جهشهای فناوری و پیشرفتهای علمی حاصل پیوند دانشگاه با میدان و تلاش جوانان است
مراسم بزرگداشت روز دانشجو - دانشگاه فردوسی مشهد
۱۵ آذر ۱۴۰۴
میلاد باسعادت دخت نبی اکرم (ص)، حضرت فاطمه زهرا (س) را به دانشجویان حاضر در این جلسه از جمله بانوان تبریک عرض میکنم و همچنین روز دانشجو را گرامی میدارم. بهعنوان یک مشهدی از حضور در جمع شما خرسندم و مفتخرم که در یک جمع دانشجویی حضور پیدا کردهام و اغراق نمیکنم که این تجربه با سایر تجربیات متفاوت است. من جلسات متعددی در محیطهای دانشگاهی داشتم و مشاهده کردم که فضای امروز این دانشگاه و نکاتی که دانشجویان مطرح کردند متمرکز به موضوعات و دغدغههای اصلی کشور بود و از این بابت از همه شما تشکر میکنم.
یکی از چالشهای اساسی ما رابطه میان دانشگاه با جامعه، صنعت، فناوری و مردم است که باید برطرف شود. بی شک حکمرانی و مسئولان در بسترسازی و تسهیل این کار نقش اساسی دارند البته اساتید دانشگاه نیز باید به این موضوع توجه ویژه داشته باشند؛ اما باوجود کاستیها، اینکه به این موضوع توجه نشده را نمیپذیرم؛ ولی معتقدم سرعت ما در این حوزه کُند است.
جایی که دانشگاه با میدان ارتباط برقرار کرده و علم بهصورت کاربردی در دل جامعه آمده توانستهایم اتفاقات بزرگی را رقم بزنیم، ما در حوزه مسائل علمی در حوزه فناوری و یارانهای جهشهای خوبی داشتیم. البته در حوزه زیرساختی اشکالاتی داریم؛ اما فناوری و پیشرفتهای علمی ما در این حوزه با تلاش جوانان رقم خورده است. این نتیجه ارتباط مستقیم دانشگاه و اساتید مربوطه با بازار و جامعه است.
ایران در حوزه هوافضا و موشکی و بهخصوص برخی فناوریهای این حوزه، جزء دو کشور نخست دنیاست و این بهخاطر جوانانی است که در این حوزه فعالیت کردهاند، پیشازاین حوزه هوافضا اینگونه نبود و این پیشرفت از زمانی رقم خورد که درهای این صنعت به روی دانشگاهها باز شد؛ البته زمانی ورود دانشگاهیان به سپاه بهخاطر مباحث حفاظتی ممکن نبود و از سوی دیگر دانشگاه نیز اجازه ورود به حوزه نظامی را نمیداد؛ ازاینرو بیرون از دانشگاه و بیرون از سپاه، تشکیلاتی را به راه انداختیم تا بتوانیم از توان علمی دانشگاه استفاده کنیم و به این پیشرفت رسیدیم، و البته نمونه دیگر این تلاشها در حوزه هستهای صورت گرفت.
در پاسخ به انتقاد یکی از دانشجویان مبنی بر عدم استفاده از دانشجویان توسط مجلس شورای اسلامی، من طی سالهای کار خود در مجلس همواره از هوشمندسازی، شفافسازی، کارآمدسازی و مردمیسازی گفتهام که همه آنها باید گامبهگام پیش برود و همواره به آن وفادار بودهام. از بعد از جنگ در قرارگاه خاتمالانبیا (ص)، بسیج، هوافضا، ناجا، شهرداری و امروز در مجلس شورای اسلامی این را وظیفه خود میدانم که حتماً مردمیسازی را دنبال کنم و مجلس باید با اولویت این کار را انجام دهند.
فعالیت مجلس دانشجویی دارای کمیسیونها و دستور کارهای مخصوص به خود است، در برخی از قانونگذاریها در عرصههای مختلف از ظرفیت این مجلس دانشجویی استفاده شده است. همچنین امروز در حال گذراندن دورههای هفتم و هشتم مدرسههای حکمرانی در مجلس هستیم و برنامه هفتم که یک برنامه مسئلهمحور است از دل همین اقدامات کارشناسی و تأثیرات دانشگاه بیرونآمده است.
لایحه برنامه هفتم با نگاه مسئلهمحوری، مردمیسازی و نخبهسازی تدوین شده است
پیش از اینکه لایحه برنامه هفتم در مجلس بررسی شود، در دولت سیزدهم با استفاده از ظرفیتهای دانشگاهی و نخبگانی و با نگاه مسئلهمحوری، مردمیسازی و نخبهسازی تدوین شده است. همچنین ما این برنامه را جمعسپاری کردیم و مرکز پژوهشهای مجلس در این زمینه تمرکززدایی را محور کار خود قرار داد تا از دیدگاههای مختلف در تدوین این قانون استفاده شود.
با راهاندازی تشکیلات مرکز پژوهشهای مجلس در استان خراسان رضوی و برخی استانهای دیگر، ما باهدف تمرکززدایی این کار را کردیم و طرحها و لوایح را با جمعسپاری بررسی میکنیم و تمام اساتید و نخبگان از طریق بسترهای موجود امکان ارائه پیشنهاد دارند. البته عیبونقص داریم و با اهداف خود فاصله داریم؛ اما رویکرد ما اینچنین است.
در پاسخ به سؤال یکی دیگر از دانشجویان با اشاره به اقدامات صورتگرفته در حوزه مبارزه با فساد، مهمترین کار ما در مجلس قانونگذاری است و در حوزه مبارزه با فساد، قانون شفافیت یکی از آنها بود و این تنها طرحی بود که بهعنوان اولین نفر آن را امضا کردم. البته تصویب این قانون فراز و نشیبهای فراوانی داشت و گرچه این نقد به مجلس وارد است که در مجلس یازدهم این موضوع که دو سوم آرا را لازم داشت، رأی نیاورد؛ اما باز هم تلاش کردیم و این طرح را مجدداً به صحن مجلس آوردیم و به سرانجام رساندیم.
مجلس وظیفه خود در حوزه مبارزه با فساد را انجام داده است
قوانینی در حوزه مبارزه با فساد تصویب شده است، قانون معروف به سوتزنی حدود بیش از ۲ سال است که تصویب و ابلاغ شده است؛ اما متأسفانه مطالبهگری در این زمینه صورت نمیگیرد؛ ولی ما وظیفه خود را در این زمینه انجام دادیم.
دررابطهبا مسائل صنفی دانشجویی در حوزه جهاد دانشگاهی من به طور خاص، موضوعات جهاد دانشگاهی را بهویژه در موضوعاتی که به حوزه ملی مربوط میشد پیگیر کردم و معتقدم بدون شک جهاد دانشگاهی محلی است که نیاز رابطه میان جامعه و دانشگاه و تبدیل علم به فناوری را بر عهده دارد؛ لذا برای ما بسیار اهمیت دارد.
تورم قانون در کشور از تورم در حوزه نقدینگی بیشتر است
همچنین یکی از زمینههای تولید فساد، وجود قوانین تکراری یا ناسخ و منسوخ یکدیگر است. امروز شاید تورم قانون در کشور از تورم در حوزه نقدینگی نیز بیشتر است و بر همین اساس ما در مجلس یازدهم و دوازدهم با کمک جامعه نخبگانی در حال تلاشیم تا نتایج ۱۱۸ سال قانونگذاری کشور را تنقیح کنیم و نتیجه آن نیز در سامانه قانون یار آمده و در دسترس عموم مردم قرار گرفته و قرار است در نهایت ۱۲ هزار و ۵۰۰ قانون کشور را تا پایان سال با استفاده از سختافزارها و نرمافزارهای هوش مصنوعی به حدود ۳ هزار قانون برسانیم.
مقرر شده تمام قوانین کشور را در قالب ۴۹ قانون جامع جمعآوری کنیم تا مردم بهراحتی به آن دسترسی داشته باشند و همین امر باعث سبکشدن بار بروکراسی سنگین کشور میشود. یکی از راههای مهم مبارزه با فساد کاهش قوانین اضافی و متضاد در کشور است که تا کنون بیش از ۷۰ درصد این کار انجام شده است.
توقف جرائم و نظارت بر تخلفاتی که در جریان اجرای قوانین صورت میگیرد، وظیفه مجلس شورای اسلامی نیست؛ بلکه بر اساس قانون اساسی وظیفه سازمان بازرسی کل کشور است.
درباره انتقاد یکی از دانشجویان که مجلس را مجلس حداقلی خوانده بود، چنین سخنانی و اینکه مثلاً گفته شود یک نماینده مجلس، نماینده مردم نیستند، خلاف قانون اساسی است ضمن اینکه در محیط دانشگاهی نباید چنین صحبتهایی شود؛ این که مشارکت پایین است یا به قول یکی از دانشجویان، ۶۰ درصد مردم رأی نمیدهند، اشکال است؛ اما این اشکال در جای دیگر است و کسی مانع رأیدادن افراد نشده و درست است که همه ما نسبت به مشارکت پایین مردم در جریان انتخابات دغدغهمند هستیم؛ اما باید نکاتی که میگوییم مبنا داشته باشد.
نظارت مجلس از جنس نظارت نهادی است
دررابطهبا ادامه روند تحقیق و تفحصها که مورد انتقاد برخی دانشجویان بود نیز بعد از تصویب یک طرح تحقیق و تفحص در صحن و نهاییشدن آن در مجلس، این طرح به قوه قضائیه میرود و طبق قانون دیگر در اختیار مجلس نیست؛ البته در حوزه نظارت بر حُسن اجرای قوانین و وظایف، سازمان بازرسی کل کشور بهصورت مستقل میتواند شاکی باشد و این سازمان قاضی هم دارد و میتواند تا پایان کار یک تخلف را پیگیری کند تا به نتیجه برسد. درحالیکه ما در مجلس صرفاً کار نظارت بر روندها و عملکردها را داریم. ما به عملکرد وزرا نظارت داریم و به آنها تذکر شفاهی و کتبی میدهیم و از او سؤال میکنیم و در نهایت اگر مؤثر نشد، قطعاً به سمت استیضاح او میرویم؛ اما نظارت مجلس از جنس نظارت نهادی است.
وفاق زمانی کافی میشود که منجر به بازشدن گره مشکلات زندگی مردم شود
مجلس قطعاً با دولت همکاری میکند، ما با رعایت اصل تفکیک قوا، به وفاق میان قوا قائل هستیم و میثاق این وفاق نیز قانون برنامه هفتم پیشرفت است و هر کجا قرار باشد دولت از مسیر اجرای برنامه هفتم خارج شود، قطعاً مجلس میایستد چرا که خلاف قانون است؛ بنابراین وفاق لازم است؛ اما کافی نیست، زمانی کافی میشود که منجر به بازشدن گره مشکلات زندگی مردم شود. خروجی وفاق باید حل مشکلات مردم باشد.
ممکن است در بخشهایی از قانون برنامه شاهد اشکالاتی باشیم که با نظر نخبگان و کارشناسان امکان اصلاح وجود دارد، ما در صورت به جمعبندی رسیدن در این حوزه با همکاری مرکز پژوهشها میتوانیم در کمتر از ۴۵ روز، قانون را اصلاح کنیم.
در مورد ناکامی ۶ قانون برنامه توسعه قبلی در کشور که حتی ۳۵ درصد آن نیز تحقق نیافت، یکی از دلایل عدم تحقق اهداف برنامههای قبلی این بود که نظارت بر اجرای احکام آنها، بعد از پایان مهلت اجرای برنامه انجام میشود، این در حالی است که ما با تشخیص این آسیب، در ماده ۱۱۸ برنامه هفتم دولت را ملزم به تشکیل هیئتی از مسئولان عالیرتبه به ریاست معاون اول رئیسجمهور کرده که با حضور ناظران مالی و ناظران اجرایی در وزارتخانهها، بر روند اجرای برنامه نظارت کند و دولت در نهایت مکلف شد گزارش عملکرد خود در پایان هر سال از اجرای برنامه به مجلس ارائه کند.
در یکی دو هفته گذشته دیدید که گزارش عملکرد سال نخست اجرای برنامه به مجلس آمد و ما با بررسیهای صورتگرفته با حضور وزرا متوجه شدیم در کدام قسمت برنامه عقب هستیم و بر اساس نتایج آن جلسات نظارتی، قرار است از هفته جاری الزامات برای تدوین بودجه سال آینده که سال دوم اجرای قانون برنامه است را تصویب کنیم تا پیش از ارائه لایحه بودجه ۱۴۰۵ از سوی دولت در ابتدای دیماه، تکلیف دولت روشن شود و لایحه بودجه ۱۴۰۵ را بر اساس این الزامات ارائه کند.
این نخستینبار است که در دوازده دوره مجلس، شاهد هستیم که نظارت بر اجرای برنامه بهصورت سالانه انجام میشود و این اقدام در سالهای آینده نیز ادامه خواهد یافت و معتقدم دانشجویان و دانشگاهیان نیز باید این موضوع را بهصورت مرتب مطالبه کنند.
ابتدای مجلس یازدهم بر اولویت اقتصاد و فرهنگ، تأکید داشتیم، مرداد نخستین سال مجلس یازدهم بود که از رسانه ملی به مردم گفتم امروز ما نمایندگان ملت متمرکز بر اقتصاد و خیزش اقتصادی هستیم و در سال پایانی مجلس یازدهم نیز در گزارشی که به مردم دادم، اعلام کردم که با مصوبات مهم مجلس یازدهم زمینه برای یک خیزش اقتصادی فراهم شده و در این زمینه نه به قانون نیاز داریم و نه قانونی مانع از تحقق آن است.
برخورد با بانک آینده به واسطه اقداماتی بود که مجلس انجام داد
برخورد با بانک آینده به واسطه اقداماتی بود که مجلس انجام داد و با تصویب قانون بانک مرکزی، این بانک را مقتدر کرد و زمینه قرارگرفتن بانک آینده در مرحله گزیر و فیصله را فراهم کرد، درحالیکه تصور میشد حواشی این کار بسیار زیاد باشد؛ اما به دلیل دقیق بودن قانون بانک مرکزی این کار پیش رفت.
در مبارزه با سوداگری نیز قانون مبارزه با سوداگری را داشتیم که توانستیم با یک درصد مردم که از طریق ارز و طلا سوداگری میکنند برخورد کنیم. البته هنوز مشکلات معیشتی برطرف نشده که لازم است به دولت در این زمینه کمک کنیم.
قانون تولید دانشبنیان را یک قانون افتخارآفرین است. امروز ما صندوق دانشبنیان را داریم که بیشتر از ۲۰ همت اعتبار دارد که فرصت سرمایهگذاری برای بخش خصوصی ایجاد میکند.
مجلس در دوره یازدهم قانون جهش تولید مسکن را تصویب کرد. همچنین قانون مالیات بر خانههای خالی را تصویب کردیم و برای رابطه میان موجر و مستأجر نیز قانون به تصویب رساندیم؛ ازاینرو برای تولید، اجاره و احتکار مسکن که ۷۰ درصد قدرت مالی هر خانوار است، قانون داریم؛ اما دولتها در اجرا هیچ توجهی به قانون نداشتهاند و این جا، جایی است که دانشجویان باید برای اجرای صحیح آن مطالبهگری کنند.
درباره قانون کالابرگ الکترونیک، درحالیکه چند تاجر در ابتدای زنجیره تأمین کالاهای اساسی، ارز ترجیحی دریافت میکنند تا با واردات نهاده باعث تولید مرغ ارزانقیمت شوند؛ اما این هدف محقق نشده است که نشان از اشتباه بودن این مسیر است و لذا معتقدم حمایت ما باید از پایان زنجیره یعنی حمایت از مصرفکنندگان نهایی باشد به این معنی که وقتی فردی برای خرید به فروشگاه رفت باید مابهالتفاوت یارانهای که به ارز تعلقگرفته را آنجا دریافت کند. ما از طریق اجرای طرح کالابرگ الکترونیک قصد داریم قیمت کالاهای اساسی در طول سال برای دهکهای هدف تغییر نکند، چرا که آنها نمیتوانند در برابر تورم ۴۰ درصدی تاب بیاورند.
در عفاف و حجاب هیچ کمبود قانونی نداریم
دررابطهبا انتقادات فرهنگی دانشجویان درباره موضوع قانون عفاف و حجاب، امروز برای عفاف و حجاب هیچ کمبود قانونی نداریم و رئیس محترم قوه قضائیه طی هفتههای اخیر به این موضوع اشاره کردهاند
معتقدم امروز برخی کسانی که موضوع عفاف و حجاب را دنبال میکنند در واقع دغدغه فرهنگی و حجاب ندارند؛ بلکه دغدغه سیاسی دارند که برای این کار مضر است؛ من بیشترین وقت را برای تدوین و بررسی لایحه عفاف و حجاب گذاشتم. در استانهای مختلف این موضوعات را با نخبگان و کارشناسان مختلف دانشگاهی و حوزوی دنبال کردم که چند جلسه آن در مشهد برگزار شد و حجاب دغدغه جدی و اساسی ماست.
هیئتامنای دانشگاه بهصورت آزادانه و مستقل در حال ادارهکردن دانشجویان، دانشگاهها و کارمندان آن است. البته اینکه حمایتهای مالی از وزارت علوم و وزارت بهداشت بهدرستی انجام نمیگیرد، درست است؛ البته توجه به این وزارتخانهها برای دولت و مجلس بر اساس برنامه هفتم بسیار مهم است.
ما به حکمرانی در فضای مجازی قائل هستیم چرا که فضای مجازی بهصورت روزانه در زندگی مردم از جمله آموزش، خریدوفروش، ارز دیجیتالی و… تأثیر دارد و ممکن است کلاهبرداریهایی انجام شود مقابله با تخلفات، قانون میخواهد و هیچ کشوری در دنیا در حوزه فضای مجازی فاقد حکمرانی نیست.
در شورایعالی فضای مجازی یک مصوبه ۳۲ بندی تصویب و ابلاغ شده که در حال پیگیری است و این مصوبه هم حکمرانی در فضای مجازی را دنبال میکند و هم خارجشدن واتساپ از فیلتر و بعد از آن تلگرام از جمله این موارد است.
اینکه امروز فیلترینگ انجام شود که بالای ۷۰ درصد مردم با فیلترشکنها وارد فضای مجازی میشوند را نمیپذیریم چرا که باعث آثار ضد امنیتی و ضداخلاقی برای مردم میشود.
جنگ ۱۲ روزه پازلی از یک جنگ بزرگ تر و ادامه دارتری بود
بیتردید جنگ ۱۲ روزه گذشته یکی از نقاط عطف تاریخ معاصر و نقطه آغازی برای ماست. این ۱۲ روز صرفاً ۱۲ روز نیست؛ بلکه پازلی از یک جنگ بزرگتر و ادامهدارتری بود که رخ داد. به جز مباحث فناوری در این حوزه، باید بدانیم که این جنگ صرفاً نظامی نیست. درست است که در این جنگ از ابزار نظامی استفاده شد؛ اما این جنگ، جنگ اقتصادی، رسانهای، فرهنگی، ذهنی و جنگشناختی و ترکیبی است و ادامه دارد که باید به آن توجه کنیم. این جنگ از زمین و آسمان به ذهن و افکار جامعه بهویژه جوانان و در محیطهای دانشگاهی منتقل شده است. اگر نسبت به کشور و انقلاب و ملت خود دغدغهمندیم باید به این موضوع توجه کنیم.
امروز دشمنان در حال تزریق فرهنگ ناامیدی به کشور هستند، آنها به دنبال ایرانی نا زیستنی هستند تا اگر نتوانستند ایران را تجزیه کنند، آن را غیر قابل زیستن جلوه دهند. در این شرایط دانشگاه و دانشجو نقش تاریخی دارد و ما نباید مانع ورود آنها باشیم، بلکه آنها باید بسیج شوند و عقلانیت را محور قرار دهند و برای آینده طراحی کنند.
عقل نظاممند برای تغییر ساختارهاست، اگر عقل نقادی وجود نداشته باشد، قطعاً اشکالات و ضعف ساختارها احصاء نمیشود که این موضوع باید از سوی دانشگاهیان دنبال شود. عقل طراحی به این معناست که آینده از این طریق ساخته شود. ما باید بدانیم بازدارندگی تنها با حوزه نظامی صورت نمیگیرد و اگر تابآوری و انسجام اجتماعی نباشد، موشکها بهتنهایی نتیجه نمیدهد و دیدیم که در طول جنگ، قلب یکایک مردم با ما بود و هسته سخت ما، قلب ۹۰ میلیون نفر ایرانی بود.
ما باید قدرت حل مسئله داشته باشیم و بدانیم اگر مشکلات را به مسائل تبدیل نکرده و این مسائل را به رسمیت نشناسیم نمیتوانیم برای آنها راهکار پیدا کنیم و برطرف کنیم. حتی باید واقعیات تلخ در این زمینه را بپذیریم. ما در این زمینه دست همکاری به سمت شما دانشجویان و اساتید دراز میکنیم.
تجلیل رئیس مجلس از خانواده سردار شهید رفیعی
محمدباقر قالیباف رئیس قوه مقننه در این مراسم با اهدای لوح یادبودی از خانواده سردار رشید اسلام، شهید ابوالفضل رفیعی، سردار چزابه، بهپاس سالها مقاومت و صبر آنها، قدردانی به عمل آورد.
