برای حل ناترازی انرژی، افزایش قیمت نه تنها راه‌حل است، نه اولین راه‌حل
محمدباقر قالیباف، در کمیسیون صنایع و معادن
۷ بهمن ۱۴۰۳
بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم
برنامه‌ریزی‌هایی در جلسه سران قوا، شورای عالی اقتصادی، شورای عالی امنیت ملی و مجلس در حوزه ناترازی انرژی در کشور صورت گرفته، ناترازی انرژی درعین‌حال که یک تهدید است، یک فرصت بزرگ نیز به شمار می‌رود.
در مجلس یازدهم، تقریباً تمام حلقه‌های گمشده‌ای که برای یک جهش اقتصادی به قانون‌گذاری یا اصلاح نیاز داشتند، تعیین تکلیف شدند
میزان خسارات ناترازی انرژی با ارقام ارائه‌شده کاملاً مشخص است، بااین‌حال اگر بتوانیم عملکرد درستی داشته باشیم هیچ مسیری بهتر از بهینه‌سازی مصرف نیست که قطعاً می‌توانیم بیش از 100 میلیارد دلار به ثروت کشور اضافه کرده و آن را مدیریت کنیم درحالی‌که همین میزان درآمدزایی از طریق تولید، اعتبار بسیار بیشتری می‌خواهد.
در مجلس یازدهم حلقه‌های گمشده برای جهش اقتصادی و اصلاح آن‌ها از طریق قانون‌گذاری انجام‌شده و قانون کافی در این حوزه را در اختیار داریم. در این جلسه نیز کسی از خلاء قانونی نگفت لذا باید کمک کنیم تا دولت این قوانین را اجرا کند و اگر در آن اشکال دارد، به آن‌ها کمک کرده و حتی اگر لازم بود قوانین را اصلاح کنیم.
وقتی ۹۰٪ برق کشور را با گاز تولید می‌کنیم، باید هم دچار ناترازی شویم
امروز درباره همه موضوعات قانون داریم و مهم این است که قوانین اجرا شود که نمی‌شود و این به‌مراتب بدتر است. کمیسیون صنایع نقش مهمی در این زمینه دارد و باید به‌صورت مستمر پیگیر باشد. لازم است تیمی در کمیسیون تشکیل شود تا به موضوع انرژی به‌صورت قرارگاهی پرداخته شود.
وزارت صمت هم مهم‌ترین نهاد مصرف‌کننده انرژی و هم از سوی دیگر مهم‌ترین نهاد کاهش مصرف انرژی از طریق استانداردسازی است، امروز می‌بینیم نیروگاهی ساخته می‌شود اما خوراک گاز ندارد؛ چنین اتفاقاتی یک‌شبه رخ نمی‌دهد، وقتی 90 درصد تولید برق به گاز متمرکز می‌شود دارای چنین اشکالی می‌شویم.
در دنیا حدوداً ۳۳٪ تولید برق را با زغال‌سنگ تولید می‌کنند
نیروگاهی در طبس حدود 20 سال است که با سوخت زغال‌سنگ کار می‌کند اما تولید انرژی برق از زغال‌سنگ صفر است درحالی‌که 33 درصد دنیا از زغال‌سنگ، تأمین برق می‌کنند لذا زمانی که سبد تولید انرژی متفاوت است، دچار وضعیتی می‌شویم که ادامه آن غیرممکن است.
اگر تجهیزات و فرایندهای تولید انرژی را متناسب با سرعت تکنولوژی به‌روز نکنیم، نه‌تنها قابلیت رقابت را از دست می‌دهیم بلکه استانداردهای جهانی را هم نمی‌توانیم رعایت کنیم
اگر تا کمتر از یک دهه آینده سیستم‌های خود را به‌روز نکنیم، وضعیت صادرات انرژی ما درعین‌حال که غیرقابل‌رقابت خواهد شد، غیرقابل استاندارد نیز خواهد بود و این ازجمله خطراتی است که در یک‌قدمی ما قرار دارد. امروز تا جایی که توانسته‌ایم وقت تلف‌کرده‌ایم لذا بیش از این از دست دادن فرصت‌ها، جایز نیست.
برای اجرای قانون دوام، باید به‌سرعت اصلاحات نهادی و فرایندی را در جمع‌آوری داده‌ها انجام دهیم
مطالبه ما در مجلس مطالبه از دولت و همچنین کمک به آن‌ها برای انجام و پیگیری این موضوعات است. موضوع انرژی برای کمیسیون انرژی مهم است اما کمیسیون صنایع نیز باید آن را رصد کند. آقای اتابک(وزیر صمت) کار آقای هاشمی(وزیر ارتباطات) در حوزه هوشمند سازی را کاری درازمدت قلمداد کرد اما من پیش‌ازاین در حوزه هوشمند سازی با آقای هاشمی سابقه کار داشته‌ایم و معتقدیم بخشی از این کار باید به‌صورت کوتاه‌مدت با استفاده از ظرفیت بخش خصوصی و نهادهای عمومی غیردولتی انجام شود و صنایع می‌توانند خودشان به‌سرعت از این ظرفیت‌ها استفاده کنند.
با برنامه‌ریزی و کار کوتاه‌مدت و میان‌مدت در حوزه هوشمند سازی انرژی باید به سمت اعتبار دیجیتال انرژی(EDC) برویم، ممکن است وزارتخانه بگوید در همه حوزه‌ها سامانه دارد اما قطعاً فرایند آن به‌گونه‌ای طراحی‌شده که نمی‌تواند مبنای کار باشد و اشکالات جدی دارد. ما در این حوزه نیازمند اصلاح نهادی و فرایندی هستیم و وزارت ارتباطات باید با الگوریتم سازی محوریت کار را بر عهده بگیرد. در قانون برای عدم انجام این کارها جرم انگاری نیز صورت گرفته است.
شرکت‌های بخش خصوصی بهتر از بخش دولتی و بانک‌ها می‌توانند تأمین مالی کنند؛ به این شرط که ما تسهیلگری کنیم، نه آنکه سنگ‌اندازی کنیم
هر طرحی که قرار است برای هر موضوعی در کشور تدوین شود باید به همراه نقش مردم به معنای واقعی باشد که اگر این نقش دیده نشد، نباید طرح موردنظر نیز بررسی شود. طرح‌هایی باید موردقبول واقع شود که محوریت آن مردم باشند. برای بهینه‌سازی فناوری‌ها نیازمند سرمایه‌گذاری هستیم و در همین رابطه شرکت‌های بخش خصوصی بسیار سریع‌تر از بخش‌های دولتی می‌توانند از طریق برقراری ارتباط با شرکت‌های خارجی، فاینانس جذب کنند.
وظیفه دولت و مجلس در این زمینه را تسهیل گری به‌جای مانع‌زایی می‌دانم، قانون تأمین نظام مالی در حوزه شرکت‌های داخلی در این زمینه موجود بوده که ازاین‌رو فرصت برای مردم فراهم‌شده است. درواقع سرمایه‌گذاری در این حوزه سخت‌ترین قسمت محسوب می‌شود که مردم و بخش خصوصی می‌تواند آن را بر عهده گیرند.
اجرای دقیق و صحیح همه طرح‌های بزرگ نیازمند حضور مردم است
با توجه به نمایشگاه دانش‌بنیان که روز گذشته از آن بازدید داشتم، در حوزه مصرف آب به فناوری‌هایی از طریق شرکت‌های خصوصی دانش‌بنیان رسیده‌ایم که بسیار کم‌هزینه و مؤثر بوده و انجام و اجرای آن نیز صرفاً با حضور مردم انجام‌شدنی است. ازاین‌رو مجلس و دولت نیز در همه اقدامات خود باید نقش مردم را ببینند.
آن زمان مردم تصور می‌کردند پلیس با راه‌اندازی این سامانه به آن‌ها خدمت بزرگی کرده است درحالی‌که این اتفاق، بستری برای حضور مردم و خدمت مردم به پلیس بود که به‌صورت دقیق، سریع و صحیح انجام شد لذا باید ببینیم جایگاه مردم در کجاست.
حتماً افزایش قیمت انرژی نه تنها راه حل اول نیست، بلکه تنها راه‌حل هم نیست
افزایش قیمت حامل‌های انرژی اولین راهکار و تنها راهکار حل ناترازی انرژی نیست، مردم باید در کاهش مصرف انرژی دخیل باشند و منفعت مردم نیز باید در این اتفاق دیده شود و سهمی از این انفال داشته باشند؛ تنها در این صورت است که موضوع، بسیار دقیق و صحیح دنبال خواهد شد.
مجلس اگر با کمک به دولت و نظارت بر کار آن‌ها این موضوعات را دنبال کند و اگر دولت هم مردم را وارد کار کند، بسیاری از مسائل حل می‌شود. رئیس سازمان بهینه‌سازی به‌زودی از سوی رئیس‌جمهور معرفی می‌شود و کار حل ناترازی انرژی با نگاه کوتاه‌مدت و میان‌مدت بر اساس احکام برنامه هفتم پیشرفت دنبال خواهد شد تا هر فرد در کشور از طریق اعتبار دیجیتال انرژی بداند چه میزان سهم از انرژی دارد.
حمایت از انتهای زنجیره مصرف از طریق سیستم هوشمند قوی
جلسه غیرعلنی دولت و مجلس که در هفته مجلس در بهارستان برگزار شد، در آن جلسه تأکید شد که حمایت از مردم باید به‌گونه‌ای باشد که انتهای زنجیره مورد هدف باشد. این هدف صرفاً با سیستم هوشمند قوی قابل‌دسترسی است و شفاف‌سازی، هوشمند سازی و مردمی سازی است که می‌تواند درنهایت منجر به اثرگذاری و کارآمدی در کشور شود.
در این جلسه وزرای ارتباطات و صمت گزارشی از عملکرد وزارتخانه‌های خود در حوزه حل ناترازی انرژی ارائه کردند همچنین تعدادی از اعضای کمیسیون صنایع و معادن مجلس نیز به بیان دغدغه‌ها، انتقادات و پیشنهاد‌های خود در همین رابطه پرداختند.
