اگر میخواهیم ایران قوی داشته باشیم، باید حوزۀ آموزش و پرورش را تقویت کنیم
محمدباقر قالیباف در دیدار با جمعی از معلمان نمونۀ کشوری و اساتید دانشگاه فرهنگیان
۱۵ اردیبهشت ۱۴۰۴
یکی از رنجهای ما در وزارتخانه تعدد وزیر و سرپرست طی 17 سال است که بیش از 16 نفر بوده و این نشاندهندۀ این است که تا پیش از این اهمیتی به آن ندادهایم.
کسی که امنیت را متوجه شود به اهمیت آموزش و پرورش پی میبرد. پیش از این سند مهمی برای آموزش و پرورش نوشته شد، اما آنقدر زمان از آن گذشته که مجدداً نیازمند بازنگری است.
در مجلس و دولت در تلاش برای جبران عقبماندگیهای حوزۀ آموزش و پرورش هستیم
مجلس یازدهم و دولت سیزدهم و امروز مجلس دوازدهم و دولت چهاردهم به اهمیت حوزۀ آموزش و پرورش پی برده و مصمم به جبران گذشته هستند و ما تلاش داریم عقب ماندگیهایی که در این حوزه داشتیم را جبران کنیم.
مجلس بر اساس جمعسپاری کار میکند. پارلمان دانشجویی نیز در مجلس داریم که طرحها و لوایح مهم در آن به صورت جمعسپاری دنبال میشود و مرکز پژوهشهای مجلس نیز موظف است در این حوزه همکاری کند.
25 معلم نمونهای که اینجا حضور دارند از میان بیش از 690 هزار معلم انتخاب شدهاند. لذا لازم است مجلس با این افراد و همچنین افرادی که در گذشته با آنها جلسه داشتهایم ارتباط داشته باشد و سازوکار آن باید طراحی شود.
ظرفیتها و استعدادهای موجود در آموزش و پرورش که منجر به دریافت مدالهای طلایی شده مایه افتخار است، بااینحال رویم نمیشود که بگویم متوسط معدل در آموزش و پرورش کجاست، کیفیت آموزش کجاست، عدالت آموزشی کجاست. زمانی که فعالیتهای جهادی داشتم، میدیدم دانشآموزان در فضاهای آموزشیای تحصیل میکنند که کاهگِلی است. حتی حریم آن مشخص نیست. در را با طناب بستهاند، سرویس بهداشتی سالمی هم ندارد و آموزش در حالی صورت میگیرد که دانشآموز دورۀ ابتدایی خود را تمام میکند درحالیکه هنوز نمیتواند نام خود را بنویسد. لذا در این دوره دولت و مجلس باید مصمم باشیم تا این ایرادات را به صورت کامل برطرف کنیم.
عدم امکان استفادۀ معلم و دانشآموز از فضای آموزشی بدتر از کمبود مدرسه است
ساختار نظام آموزش و پرورش نیازمند اصلاح است که ماده 91 قانون برنامۀ هفتم که دربارۀ نظام مدیریتی کشور است ظرفیت آن را دارد که اصلاحات لازم براساس آن انجام شود.
من بر اساس مادۀ 118 قانون برنامه، در شهریور ماه اجرای برنامه را مطالبه میکنم و باید این اصلاحات انجام شده باشد؛ همۀ توجه ما باید جلب معلم و دانشآموز شود که کلاس و مدرسه بهدرستی مهیا باشد و منزلت و معیشت معلم و همچنین سلامت و امنیت دانش آموز نیز فراهم باشد که بخشی از آن نیازمند اصلاح ساختار نظام مدیریتی این وزارتخانه است.
ما تأثیر ارتباط میان مسجد، محله، مدرسه، منزل و مجازی را با گوشت، پوست و استخوان خود احساس کرده و می دانیم که باید آن را به گونهای دنبال کنیم که چرخۀ آن بهدرستی در کشور ایجاد شود. ما باید مدرسه خوب بسازیم و فضای آموزشی خوبی داشته باشیم، اما ظلم آنجاست که مدرسه ساخته شود، اما معلم و دانشآموز به دلایل مختلفی نتوانند از آن استفاده کنند و این حتی بسیار بدتر است، چرا که اسراف هم شده است.
استفاده از ظرفیت مردم برای افزایش کیفیت آموزش و تربیت ضروری است
مشارکت معنادار مردمی در حوزۀ مدرسه از جمله خیرین مدرسه ساز اهمیت بالایی دارد. وجود این خیرین در کشور بسیار جای شکر دارد، اما باید بدانیم که اگر مدرسه ساخته شود و نیروی معلم آن به درستی تأمین نشده و یا از ظرفیت مردمی برای افزایش کیفیت آموزش، حوزۀ تربیت و اوقات فراغت دانشآموزان استفاده نشود، گویی کاری نکردهایم.
بودجۀ آموزش و پرورش به جای 6 ردۀ ستادی، باید به مدارس برود و خانوادهها نیز بدانند که نظام برای فرزند آنها چه مقدار اعتبار در مدرسه قرار داده است.
برگزاری کنکور نیازمند اصلاح مدیریتی است
هر طرحی در هر بخشی و نه تنها صرفاً در حوزۀ آموزش و پرورش باید شامل حضور مردم باشد. نقش مردم باید در طرحهای مختلف از جمله آموزشی و پرورشی، اقتصادی، اجتماعی و حتی امنیتی دیده شود، که اگر دیده نشود آن طرح محکوم به شکست است. قطعاً مردم پای تربیت و رشد فرزندان خود میایستند. لذا باید برنامهریزی آن به صورت دقیق انجام شود که در این حوزه مادۀ 92 قانون برنامۀ هفتم به عنوان یک امر ملی تدوین شده، چرا که نظام مدیریتی فعلی آموزش و پرورش را قبول نداریم باید بر اساس این ماده اصلاح شود.
کنکور امروز تبدیل به یک معضل برای همۀ کشور از جمله خانواده دانشآموزان شده که مشخص نیست باید چه دروسی را بخوانند و در جلسۀ شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز مطرح کردیم. در گذشته شاهد روزهایی بودیم که چند هزار نفر پشت کنکور بودند و صندلی خالی برای دانشگاه وجود نداشت. اما امسال شاهد این هستیم که صندلی دانشگاهها خالی است لذا باید مدیریت آن اصلاح شود.
فصل نوزدهم قانون برنامۀ هفتم برای حوزۀ آموزش و پرورش بوده و منطبق بر سندهای بالادستی است. 15 حکم این فصل، نظام آموزش و پرورش را قطعاً متحول می کند. اما نیاز است که همۀ ما پای کار آن بایستیم. امروز دانشگاه فرهنگیان معلم را آنگونه که باید تربیت نمیکند. شاید در این دانشگاه حضور نداشته باشم، اما با بخشی از اعضای هیأت علمی این دانشگاه و همچنین با دانشجویان آن ارتباط داریم و شاهد مشکلات آنها هستیم لذا کمبودی که در این دانشگاه وجود دارد نیز باید برطرف شود.
برای معلمان و کارگران کشور باید ارائۀ خدمات سلامت و مسکن را مبنا قرار دهیم
با توجه به تورم موجود در کشور هرچقدر حقوق را افزایش دهیم به این معنا نیست که قدرت خرید معلمان را بالا بردهایم. ما برای معلمان و کارگران کشور باید ارائۀ خدمات را مبنا قرار دهیم. به این معنا که برای مثال پوشش حوزۀ سلامت را مد نظر قرار دهیم و همچنین مسکن را در نظر بگیریم. بر اساس قانون برنامۀ هفتم و قانون جهش تولید مسکن، باید برای معلمان، نظام تأمین اجتماعی روشنی داشته باشیم، که یک معلم در چه برههای از خدمت خود باید صاحب مسکن شده باشد و این بخش را نیز میتوانیم برای معلمان و کارگران به صورت هدفمند دنبال کنیم و معطوف به اقشاری قرار دهیم که باید در اولویت قرار گیرند. اجرای این کار نیازمند هماهنگی تنگاتنگ میان مجلس، دولت و وزارتخانههای مربوطه است، که درجریان احکام قانون برنامه هفتم نیز دیده شده است. این موضوع ربطی به ارز و تحریم ندارد و به عُرضۀ ما باز میگردد.
سامانۀ «شاد» فرصتی مهم برای نظام مدیریتی آموزش و پرورش است
در دوره کرونا، در کنار تمام سختیها و تلخیهای موجود، شاهد کودکانی بودیم که از تحصیل بازمانده بودند که با راه اندازی سامانههایی همچون «شاد» توانستیم آنها را برطرف کنیم. باید از ظرفیتهایی که به وجود آمد به عنوان تجربه استفاده کرده و آن را ادامه داد که نمونۀ آن سامانۀ «شاد» است، که سامانۀ خوبی است. البته مشکلاتی هم در مسیر اجرای آن وجود دارد اما یک فرصت مهم در نظام مدیریتی آموزش و پرورش است. وزیر برای اجرای وظایف خود که در مادۀ 92 برنامه هفتم آمده، می تواند از ظرفیتهای این ابزار ارتباطی استفاده کند.
رئیس جمهور 27 جلسه برای آموزش و پرورش و تربیت دانشآموزان برگزار کرده، که نشان میدهد چقدر این حوزه برای ایشان اهمیت دارد. چون در گذشته سابقه نداشته است؛ لذا باید از ظرفیت این جلسات استفاده کرد و اولویتها مشخص شود تا موضوعات به نوبت پیگیری و برطرف شود.
معلمان و کارگران باید نسبت به مسکن و سلامت آرامش خاطر داشته باشند
نباید برای ارتقای رتبهبندی مسیری بدون مطالعه طی شود تا بعد مشکلات ریشهای ایجاد شود. یکی از مسئولان این موضوع، بنده به سهم خودم هستم، که باید بخش مربوط به نظام با ثبات تأمین اجتماعی برای یک معلم یا کارگر را دنبال کنم. مسکن و سلامت دو رکن اساسی برای معلمان و کارگران هستند، که این اقشار باید نسبت به آن آرامش خاطر داشته باشند و هرگز دغدغۀ این موضوعات را نداشته باشند تا بتوانند به وظایف اصلی خود بپردازند.
اگر میخواهیم ایران قوی داشته باشیم باید حوزۀ آموزش و پرورش را تقویت کنیم. ما شهریور ماه هر سال میزان اجرای احکام برنامۀ هفتم از سوی دولت را بررسی می کنیم، که میزان تخصیص اعتبارات حوزۀ آموزش و پرورش یکی از آنها است، که در جریان برنامهریزیهای سال بعد بر اساس گزارشهای ارائهشده اقدام خواهیم کرد.