محمدباقر قالیباف

این مصاحبه مربوط به چاپ دوم کتاب مقدمه ای بر ژئوپلیتیک است. دکتر فلینت با دقت جزئیات تغییرات چاپ جدید کتاب که شامل تعریف ژئوپلیتیک، مفاهیمی از قبیل تصورات و انگاره های ژئوپلیتیکی و کدهای ژئوپلیتیکی و موضوعات مربوط به آنها را شرح می دهد.

نتایج تحقیق نشان می‌دهد از یک سو، بیشتر نهادها و کنشگران دخیل در مدیریت کلانشهر تهران دولتی هستند و دایرۀ اختیارات آن‌ها بسیار گسترده است و همچنین نهادهای مردم پایه حضور و دخالت محدود و مشروطی در ادارۀ امور شهری دارند و اختیارات آنها در سطح اجرایی و اداری محدود است و بنابراین قدرت سیاسی به آنها داده نشده است.

در این نوشتار تلاش شده است که نگرش و موضع گیری کشورهای مختلف و به ویژه، قدرت هایی چون روسیه و انگلستان در مواجهه با پیامدهای این پدیده مورد بررسی قرار گیرد.

تقسیم فضای شهری به صورت سلسله‌مراتبی می‌تواند به عنوان بسترساز شکل‌گیری مدیریت یکپارچه عمل کرد که این امر به نوبه خود می‌تواند یکپارچگی ذی‌نفعان،‌ یکپارچگی فضایی،‌یکپارچگی سیاستگذاری و یکپارچگی عملکردی را به دنبال داشته باشد.

این مقاله مستخرج از پایان‌نامه دکتری در رشته جغرافیای سیاسی با عنوان «اثرگذاری عوامل ژئوپلیتیکی بر فرایند دموکراسی در خاورمیانه» است.

این پژوهش، با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی، جایگاه ژئوپلیتیک نوین در تعیین سیاست خارجی ایران را در منطقه آسیای مرکزی بررسی کرده و در نهایت الگوی رقابت و تعامل را برای سیاست خارجی ایران معرفی می‌نماید.

سئوالات مطرح شده در این پژوهش عبارتند از؛ زمینه‌های بازیگری و چگونگی ورود شهرها به فضاهای فراملی به عنوان بازیگران جدید نظام بین‌المللی چه عواملی هستند؟ همچنین روش تحقیق به کار رفته در این پژوهش توصیفی- تحلیلی می‌باشد.

تمایز بین ژئوپلیتیکی که به بررسی کشورها و عرصه بین‌المللی می‌پردازد و جغرافیای سیاسی که به بررسی روندهای سیاسی داخلی می‌پردازد دیگر اعتبار ندارد. معتقدم که تمایز بین ژئوپلیتیک و جغرافیای سیاسی به طور فزاینده‌ای کم رنگ شده است.

این مقاله در پی یافتن پاسخ این پرسش است که: جمهوری اسلامی ایران با همکاری کشورهای حوزه خلیج فارس، با بکارگیری کدام نظام امنیتی می تواند امنیت منطقه‌ی خلیج فارس را تامین کند؟

نتایج پژوهش گویای آن است که با محقق‌شدن شرایط و پیش‌نیازهایی در ابعاد اجتماعی، حقوقی، امنیتی، اجرایی و فنی، فناوری اطلاعات می‌تواند بار دیگر اجرای دموکراسی مستقیم را نوید دهد.

این پژوهش مقاله با روش توصیفی-تحلیلی به بررسی نقش جمعیت کلان‌شهر تهران در قدرت ملی کشور پرداخته است و یافته‌های حاصل از آن نشان می‌دهد کلان‌شهر تهران با وضعیت جمعیتی حال حاضر در قدرت ملی دارای کارکرد منفی می‌باشد.

این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی و با هدف بازشناسی نقش هویت اسلامی در شکل گیری جنبش های منطقه خاورمیانه و شمال افریقا نگاشته شده است. نتیجه حاصل از این پژوهش این است که محرک و بنیان اصلی جنبش های کنونی خاورمیانه در نوعی بیداری سیاسی و اجتماعی نهفته است که اسلام و اسلام گرایی هویت و مبنای آن است.

در بخش نخست این مقاله عمده‌ترین پیامدهای ناشی از ورود مدرنیسم و همچنین اهمیت و لزوم توجه به شهرهای جهان اسلامی مورد بحث قرار گرفته است. در بخش دیگر تنگناهای حاکم بر برنامه‌ریزی برای این شهرها با توجه به شرایط کنونی فهرست شده‌اند.

نتایج تحقیق نشان می دهند مؤلفه‌های قدرت نرم در مجموع اثرگذاری مثبتی بر قدرت ملی ایران دارند، اما کشور ما نتوانسته است از مؤلفه‌های فراملی مؤثر بر قدرت نرم ، بهره برداری بهینه و مناسبی کند.

در این پژوهش سعی شده با رویکرد توسعه منطقه‌ای، توان‌های صنعتی، تجاری و گردشگری منطقه آزاد ارس بازکاوی شود. روش این پژوهش، توصیفی- تحلیلی است.

نتایج تحقیق نشان می‌دهد که وضعیت کیفیت زندگی در منطقه مورد مطالعه در زمینه‌های محیطی، اقتصادی و اجتماعی از دید جامعه نمونه مطلوب نبوده و تنها وضعیت حمل و نقل و ارتباطات از دید جامعه نمونه در حد متوسطی ارزیابی شده است.

استدلال مقاله حاضر بر این است که اگرچه رفتارهای متغیر روسیه در قبال منطقه آسیای مرکزی و قفقاز به ظاهر غیرمنطقی و عجولانه می‌نماید، اما بررسی دقیق ملاحظات ژئوپلیتیکی تأثیرگذار بر رفتار روسیه نشان‌دهنده این است که ماهیت این رفتار در راستای تحقق استراتژی کلان روسیه در این منطقه که همانا سلطه بر خاور نزدیک است، پیگیری می‌شود.

دکتر محمد باقر قالیباف در اولین گردهمایی سراسری دانشجویان و دانش آموختگان جغرافیای کشور، ضمن ارائه مقاله ای با موضوع "بیداری اسلامی"، به ماهیت تحولات اخیر خاورمیانه و چالش های آینده این تحولات پرداخت.

تجربه یکصد ساله مدیریت تخصیص منابع حاصل از نفت توسط دولت در ایران، حاکی از آن است که این الگو تحت هیچ شرایطی به کمک توسعه نیامده است و استدلال نویسندگان بر این است که تغییر نوع نگاه به استفاده مناسب از این ابزار اقتصادی نیرومند، ساخت قدرت سیاسی در ایران را به بدنه اصلی جامعه نزدیکتر خواهد ساخت‎، مفروضی که تاکنون بدان کمتر ژرداخته شده است.

اگر چالش‌هایی نظیر اشتغال، شکاف درآمدی، شکاف حاشیه/متن، بحران محیط زیستی، نارسایی‌های منابع زیستی و ناهنجاری‌های فرهنگی- اجتماعی را به عنوان چالش‌هایی در ژئوپولیتیک درون واحد ملی بدانیم تبلور فضایی آن پیش از هر جایی متوجه کلان شهر ملی است. بنابراین با برقراری تعادل فضایی بین ظرفیت، کارکرد و نیازهای کلان‌شهری می‌توان منابع ملی را به صورت کارآمدی در جهت جایابی مناسب در پویش های ژئوپولیتیکی قرن بیست و یکم قرار داد.